Hoe praat je met je kind over de oorlog in Oekraïne?
Het maakt niet uit waar ter wereld je woont, het is moeilijk om naar het nieuws uit Oekraïne te kijken.
Bombardementen op woonwijken, vluchtende burgers, gewone mensen die voor tanks staan.
Er is constant nieuws over de situatie, dus onze kinderen en vooral oudere kinderen, kunnen niet anders dan zich er bewust van worden.
Omdat het conflict ons ook raakt, misschien zelfs van streek maakt en het geweld zo zinloos is, kan het moeilijk zijn om de vragen van onze kinderen hierover te beantwoorden.
Misschien vind je dit een onderwerp dat enkel geschikt is om onder volwassenen te bespreken, maar je kind hoort misschien over de oorlog, trekt er conclusies uit en voelt zich angstig.
Het is dus belangrijk je kind te laten weten dat het veilig is en dat je zijn/haar angst kan verminderen door alle vragen te beantwoorden die het heeft. Ook als jouw antwoord: “Hm, dat weet ik eigenlijk niet.” is.
Dit artikel geeft je taal om vragen over de oorlog te beantwoorden op een manier die past bij de leeftijd van kinderen.
Algemene richtlijnen
Zet het nieuws uit.
Je kunt zelf regelmatig kijken, maar voorkom dat kinderen van alle leeftijden worden blootgesteld aan verontrustende beelden en berichtgeving op het scherm. Angst moet niet de toon zetten bij je thuis, zelfs niet als er oorlog is.
Let op je eigen neiging om fel te reageren in het bijzijn van je kind.
Kinderen krijgen signalen van ons, en door onze overdreven reacties voelen ze zich minder veilig.
Kalmeer jezelf voordat je met je kind praat.Als je kind je een vraag stelt, vraag het dan eerst wat hij/zij al over het onderwerp heeft gehoord.,
Zo kan je verkeerde informatie corrigeren en angst wegnemen.
Dus meer nog dan je kind informatie geven is het belangrijk om te luisteren naar zijn/haar zorgen en hem/haar gerust te stellen. Dit geldt voor kinderen van alle leeftijden, zelfs tot in de tienerjaren.Empower je kind
Als kinderen oneerlijkheid, onrechtvaardigheid en pijn in de wereld zien kan dat hen (net als ons) wanhopig en cynisch maken.
Dus als je met je kind over tragedies praat, praat dan altijd over de mensen die helpen en zich inzetten om dingen beter te maken. Vraag je kind dan wat hij/zij kan doen om te helpen.
Het gevoel dat we überhaupt kunnen helpen is een tegengif tegen de machteloosheid die we anders voelen bij een tragedie. Jonge kinderen die niet veel van geld begrijpen willen misschien een tekening maken, bidden of liefs sturen.
Oudere kinderen en tieners willen misschien een deel van hun gespaarde zakgeld doneren of geld inzamelen om te doneren aan een van de vele organisaties die zich inzetten om levens te redden in Oekraïne.
Overzicht per leeftijdscategorie
Kleuters
Kinderen van deze leeftijd mogen niet aan het nieuws worden blootgesteld, maar ze kunnen dingen opvangen of van hun vriendjes horen. Als je kind erover begint, vraag dan wat het heeft gehoord.
Bevestig mogelijke angsten die ze uiten: "Dat is eng om te horen, hé," en stel hen gerust dat dit heel ver weg gebeurt en dat zij veilig zijn. Leg uit dat zelfs volwassenen soms vergeten hun woorden te gebruiken en dat dat kan leiden tot ruzie, wat mensen kwetst en altijd triest is.
Vraag of ze een tekening willen maken en liefde willen sturen naar het Oekraïense volk.
Schoolgaande kinderen (6-10)
Bij kinderen onder de tien jaar hoef je het onderwerp niet aan te snijden, maar wees alert als je kind het ter sprake brengt.
Vraag wat ze hebben gehoord en wat ze ervan vinden.
Vraag of ze zich iets hebben afgevraagd over wat er gebeurt en waarom.
Luister naar hun angsten zonder ze af te wijzen, en stel je kind dan gerust dat je voor hun veiligheid zult zorgen:
"Bommen hier in België? Dat is een eng idee. De gevechten zijn ver weg, dus dat gaat hier niet gebeuren. En ik zal je altijd beschermen, wat er ook gebeurt."
Beantwoord de vragen van je kind eenvoudig in termen die ze kunnen begrijpen, zoals:
Oekraïne is sinds de Tweede Wereldoorlog een onafhankelijk land. Er zijn voortdurend ruzies geweest over wie de controle moet krijgen over West-Oekraïne (dat tijdens de Tweede Wereldoorlog illegaal door Jozef Stalin in beslag was genomen). Delen van Oekraïne maakten in de 20e eeuw op verschillende momenten deel uit van de Sovjet-Unie, en veel van de mensen die in Oekraïne wonen, spreken Russisch.
Poetin, de leider van Rusland die al vele jaren aan de macht is, is begonnen met een militaire invasie van Oekraïne.
Het Russische volk is het niet noodzakelijk eens met de oorlog en er zijn veel Russische protesten tegen de oorlog (geweest).
Dit gebeurt ver weg van hier en jij bent veilig.
Dit is een goed voorbeeld van waarom het zo belangrijk is om onze woorden te gebruiken en dingen uit te praten als we boos worden. Fysiek vechten doet mensen veel pijn en het lost niets op.
Jonge tieners (10-13)
Kinderen van tien jaar en ouder zullen zeer geïnteresseerd zijn in wat er gebeurt, dus aarzel niet om het met hen te bespreken.
Wees je er echter van bewust dat hun wereldwijsheid angst kan maskeren.
Begin altijd met te vragen wat ze gehoord hebben, wat ze ervan vinden, en wat ze zich afvragen over wat er gebeurt.
Erken hun angsten zonder ze af te wijzen: "Je vriend zei dat er een kernoorlog zou kunnen uitbreken? Dat is een zeer beangstigende gedachte. Ik denk niet dat dat zal gebeuren, maar ik begrijp waarom het idee je bang maakt. Lieverd, bedankt dat je me hebt verteld dat je je hier zorgen over maakt. Ik zal je beschermen, wat er ook gebeurt."
Erken dat de situatie tragisch is en bedenk samen met je kind wat jullie gezin kan doen om te helpen, bijvoorbeeld geld inzamelen om te doneren.
Oudere tieners (14-17)
Als je een tiener hebt kan je van de gelegenheid gebruik maken om gesprekken te voeren die kritisch denken, waarden en mediageletterdheid ontwikkelen.
Je kan al het bovenstaande bespreken en vragen stellen die tot een diepere discussie leiden, zoals:
"Denk je dat het als een misdaad moet beschouwd worden als een land een ander land binnenvalt?"
"Wat denk je dat jij zou doen als je een Rus was en het niet eens was met de oorlog?”
"Waarom denk je dat de rest van de wereld sancties tegen Rusland gebruikt in plaats van een militair antwoord?
Denk je dat de sancties zullen werken? Waarom wel of waarom niet?"
Nadat je gepraat hebt, stel je voor dat jij en je tiener enkele goede informatiebronnen bekijken over wat er gebeurt.
Bekijk de Engelstalige (audio)verslaggeving op NPR, bijvoorbeeld dit artikel over hoe gewone Russen de gevolgen van de sancties voelen, of hoe de Russische politie kinderen opsluit die bloemen en 'Nee tegen de oorlog'-borden naar de ambassade van Oekraïne brachten.
Of lees dit artikel op Reuters hoe de aanklager van het Internationaal Strafhof een onderzoek heeft geopend naar Oekraïne.
Tieners zijn bezig hun wereldbeeld te vormen, dus is het belangrijk dat ze het gevoel krijgen dat ze een positieve bijdrage kunnen leveren aan catastrofale wereldgebeurtenissen.
Praat met je tiener over hoe zelfs kleine gebaren een verschil kunnen maken, en stel voor dat jij en je tiener samen wat geld inzamelen om te doneren aan levensreddende en hulpacties.
Tips om je kind gerust te stellen
Lees hier mijn blog Hoe praat je met je kind over conflict en oorlog? met 8 tips om je kind te ondersteunen en gerust te stellen.
👉🏻 Download hier mijn gratis cheat sheet: 50 dingen die je wel in de hand hebt.
📷 foto thumbnail: Tina Hartung via Unsplash
📄 bron tekst: Dr. Laura Markham
💌 Mijn nieuwsbrief ontvangen? Klik hier.
🤗 Zeer welgekomen in mijn besloten FB-groep Ouderschouders.
👍🏻 Geef mijn FB-pagina De volgende 1000 dagen een duimpje!