Wat doe je als volwassen hsp’er bij overprikkeling?
Door Adinda Cocquyt - 21/11/2019
Ik schreef een tekst rond hoogsensitiviteit, waarin ik uitleg wat het is en hoe zich dat uit.
Hoogsensitiviteit is eigenlijk een toestand waarbij het zenuwstelsel constant overbelast wordt door de niet-aflatende stroom aan prikkels die via de zintuigen het brein binnenkomen.
Hoe uit overprikkeling zich dan?
Bij mij is het in elk geval zo dat ik dan zeer prikkelbaar (ha!) ben, ik schiet bij het minste uit mijn krammen, ik jaag mij op in gedrag van mensen rond mij, vooral van de liefsten die ik zie, ik reageer veel sneller en heftig emotioneel, ik kan mij niet meer concentreren op een taak, ik word vaak ziek, krijg aanvallen van felle hoofdpijn en/of migraine zodanig dat ik zelfs met een stevige dosis pijnstilling alleen in een donkere stille kamer kan liggen zonder te bewegen.
Ik ben ver-schrik-kelijk moe, uitgeput zelfs.
Bovendien heb ik last van veel allergieën: alweer een voorbeeld van overgevoeligheid - of course, wat dacht je nu? - voor bepaalde stoffen.
Enfin, geen pretje.
Het zotte is, ik voel eigenlijk al van ver op voorhand een golf van overprikkeling aankomen.
Ja, du-uh, ge zijt een voeler of ge zijt het niet, hé. 🤷🏻♀️
Maak kennis met Linda, mijn innerlijke criticus
Als ik in een overprikkelingsfase zit, dan weet ik dat ik het beste gebaat ben met minstens 1 week totale rust.
Maar ik kan dat niet maken t.o.v. mijn werk. Dat is echt een brug te ver voor mij.
En dan is ze daar, Linda, de verpersoonlijking van mijn eigen belemmerende gedachten, waarbij ik mezelf onderuit haal.
“Zie je wel, je bent zwak.”
”Wat gaan ze nu weer van je denken?”
”Je bent gewoon moe, toch niet ziek?”
”Je gaat toch niet profiteren, zeker?”
”Jij kan echt niets (volhouden).”
Op zo’n moment ben ik ervan overtuigd dat anderen zo over mij denken - hoewel ik dat uiteraard niet weet en hoewel dat heel waarschijnlijk niet zo is.
Ook een mooi voorbeeld van een stereotiepe gedachte: het idee dat ‘de anderen’ mij toch niet begrijpen en er wel van zullen uitgaan dat ik labiel ben.
Dus, wat doe ik?
Ik blijf dan maar doorgaan, zet een stop op ontspannende, leuke, energie-gevende activiteiten en/of ontmoetingen, om het beetje energie dat nog overschiet te gebruiken voor mijn werk.
Werk dat ik overigens heel graag doe, maar het evenwicht is zoek, want ik ga over mijn grenzen omdat ik mijn stinkende best doe. Ik wacht als het ware tot mijn lichaam het overneemt en ik ziek word.
Want dan heb ik een échte reden om thuis te blijven en rustverlof te ‘verdienen’.
Bullshit natuurlijk, maar voor mij al jaren rauwe realiteit.
Al heel mijn leven vecht ik tegen de vooroordelen en schaamte rond mijn hsp-zijn, niet in het minst van mezelf.
Dikke kak
Wat heb ik het vervloekt, die hoogsensitiviteit.
Ontelbaar veel keren.
Tot voor kort zag ik hooggevoelig zijn als een enorme last, een dikke kak-persoonlijkheidskenmerk waarvan ik vurig wenste dat ik het niet had.
Voor ik de kennis en inzichten had die ik nu heb voelde ik mij in slechte perioden soms een dikke loser, een overgevoelig meiske dat bij de minste scheet moest blèten. Ik was een typische spons.
Elk gesprek putte mij uit.
Ik was zo verschrikkelijk moe.
Van alles en iedereen.
Ik ben uitermate auditief gevoelig.
Elk stom, klein geluid was er (en is soms nog) een te veel, ook het bijna onhoorbaar zoemen van een gsm-of babyfoonoplader.
Bovendien ben ik zo empathisch dat ik - vroeger onbewust - de emoties of het humeur van anderen simpelweg ‘werd’.
Nu zal dat niet zo vaak meer voorkomen, maar toch, als ik voel dat er een overprikkelingsfase zit aan te komen hou ik mijzelf preventief weg van het journaal, kijk ik bepaalde series niet, of spreek ik niet af met mensen, laat ik ook weinig of niets van mij horen.
Is dat leuk? Neen.
Is dat noodzakelijk om mijzelf te beschermen en er niet aan onderdoor te gaan? Ja.
Ik liet dat vroeger heel hard aan mijn hart komen; ik voelde mezelf schuldig en haalde mezelf neer omdat ik zo gevoelig ben voor prikkels allerhande. Ik had een laag zelfbeeld, was zeer onzeker en durfde totaal niet zeggen wat ik dacht – ik wíst het ook gewoon vaak niet.
Ik nam te veel hooi op mijn vork, wilde altijd goed doen voor iedereen, kende mijn grenzen niet en als ik ze al wist liggen overschreed ik ze.
Ik voelde veel te veel maar wist nooit wat, ik kreeg een burn-out op mijn 26, en tal van fysieke en mentale ‘het is mij allemaal te veel’- klachten …
Bij momenten een eenzame tijd.
Het wordt beter
Nu is het een tikkeltje anders. Gelukkig. 🙂
Ik denk dat ik door het omgaan met mijn kinderen nog meer met mijn hsp-zijn geconfronteerd werd. Mijn kindjes, mijn man en mijn inner circle waren de laatste jaren mijn grootste spiegels. Dankzij hen leerde en leer ik zoveel meer over mezelf, herkén ik mezelf ook. Ik werd uitgenodigd om verder op zoek te gaan, de sleutels te vinden. De voorbije jaren leek het alsof ik enkel moeilijke periodes doormaakte, zowel op emotioneel, mentaal, fysiek als op spiritueel vlak.
Wellicht zit het mama-zijn er voor iets tussen. Het is alsof je met kinderen te krijgen keihard geconfronteerd wordt met het kind in jezelf. Dan komen de latente pijnen die al jaren stof lagen te vergaren opnieuw aan de oppervlakte drijven, klaar om aangepakt te worden. Bij mij heeft het er in elk geval voor gezorgd dat ik nu de puzzel heb kunnen leggen, dat ik mijn eigen hsp-definitie heb gevonden. Want die is voor iedereen anders.
Ik voel mij veel stabieler dan vroeger, veel minder vaak overspoeld door allerlei gevoelens en indrukken.
Alsof de emotieregulatie in mijn brein na jaren van roestige stilstand eindelijk in werking is getreden.
Way of life
Door te leren over de polyvagaaltheorie en de werking van ons zenuwstelsel en door workshops en opleidingen te volgen bij centrum Open Mind heb ik kaders gekregen en strategieën geleerd die het leven met hoogsensitiviteit draaglijker en meer behapbaar maken, minder onvoorspelbaar, minder extreem.
Gevoelens van leegheid en tristesse kunnen mij nog steeds zomaar overvallen, sociaal contact blijft voor mij zeer uitputtend, hoewel ik er op het moment zelf van geniet; digitale input is soms overweldigend, omgevingsgeluiden vergen veel energie, veranderingen verfoei ik, vooral als ik er zelf geen vat op heb.
Het goede nieuws is: ik heb de schone kanten van hoogsensitiviteit leren omarmen en heb mijn intuïtie en inlevingsvermogen als kracht leren inzetten.
Ik heb een manier gevonden om ermee om te gaan.
Ik voel overprikkeling sneller aankomen en kan proactiever zijn door vroeger op de rem te gaan staan.
Hoe dan?
Door de signalen te herkennen kan ik makkelijker om met overprikkeling. Wat mij helpt is teruggaan naar wat er voor mij toe doet: verbinding door bewuste keuzes te maken.
✅ Alleen kunnen zijn vind ik een godsgeschenk, en het is net als stilte, rust en slaap een basisbehoefte. Niet evident, en al zeker niet als mama van twee jonge kindjes.
✅ Mezelf in contact brengen met de taak, de situatie of de persoon in kwestie. Met één ding tegelijk bezig zijn, gefocust leven. Lijstjes en plannetjes helpen. Mijn bullet journal als externe harde schijf steeds bij de hand. Het is niet dat ik nu dé grote Tijdsbaas ben, maar ik leer bij, met vallen en opstaan.
✅ Onverdeelde aandacht. Bewust en gericht kiezen. Voor mezelf, voor mijn kinderen, voor mijn man, voor iedereen met wie ik een moment deel. Mijn neen tegen anderen betekent een pure en onvoorwaardelijke ja tegen mezelf. Om dat te kunnen heb ik ettelijke innerlijke demonen moeten trotseren, maar kijk, het loont.
✅ Hersteltijd inbouwen: mij afzonderen in de stilte en slapen, naar buiten gaan. Mocht mijn job het toelaten, ik zou werken aan preventieve rusttijd: bv. om de zes weken een halve of volledige week congé nemen, zonder afspraken of al te veel taken.
✅ Aanvaarden, mij niet meer verzetten. Accepteren dat hoogsensitiviteit een deel is van wie ik ben, dat het samenhangt met gevolgen die ik meer en meer zelf in de hand heb, er vrede mee hebben dat weinig mensen begrijpen wat het écht inhoudt en dat het niet per se mijn taak is om hen te overtuigen, dat het een prachtig persoonlijkheidskenmerk is dat vele mensen - niet in het minst kinderen - het hart verwarmt. Net omdát ik zo’n grote in-/mee-/aanvoeler ben.
✅ Steeds bereid zijn om te groeien en je bewustzijn te vergroten.
Door te leren over de werking van het zenuwstelsel, de polyvagaaltheorie (check Irene Lyon op YouTube), over het geïntegreerd brein, de window of tolerance, de dramadriehoek van Karpman.
Door traumageïnformeerde mindfulness en neurosensitieve en lichaamsgerichte oefeningen toe te passen, door stress te leren herkennen en erop te anticiperen …
✅ Mildheid en zachtheid aan de dag leggen. Die innerlijke criticus van je af en toe eens een toontje lager laten zingen. Aan zelfzorg doen. Elke dag opnieuw ploeteren, uitproberen, op je bek gaan, het niet erg vinden en de moed blijven vinden om jezelf iedere keer weer uit te dagen.
Welke invalshoek ik kies om naar hoogsensitiviteit te kijken is aan mij.
Dat geeft enorm veel vrijheid.
Nu jij deze tekst helemaal gelezen hebt, kijk je misschien wel met een andere bril naar jezelf of naar hsp’ers die je kent.
Ik gun het iedereen in elk geval van harte, hoogsensitief of niet: vat krijgen op jezelf, je blauwdruk in kaart hebben, je verbonden voelen met met je diepste ik.
De vrijheid voelen om écht jezelf te zijn en te zeggen:
Joehoe, wereld. 👋
Alle informatie die ik in deze blog neerschrijf is gebaseerd op de kennis en inzichten van de boeken die ik las, de workshops en opleidingen die ik volgde en mijn eigen ervaringen en theorieën.
📷 thumbnail: David Garrison - via Pexels
💌 nieuwsbrief ontvangen? Klik hier.
🤗 Zeer welgekomen in mijn besloten FB-groep Ouderschouders.
👉🏻Like en/of volg mijn pagina De volgende 1000 dagen op FB.